گیربکس CVT و نحوه عملکرد آن

جعبه‌دنده متغیر پیوسته ( Continuously Variable Transmission: CVT)گونه‌ای از جعبه‌دنده است، که در آن، روند انتقال قدرت و گشتاور موتور به چرخ‌ها، توسط مجموعه‌ای از چرخ‌دنده‌های خورشیدی و سیاره‌ای، همراه با تسمه‌های فولادی، روی دو قرقره انجام می‌گیرد.

در جعبه‌دنده متغیر پیوسته، از کلاچ تر، یا هیدرولیکی سانتریفیوژ استفاده می‌گردد و امکان دستیابی، به نسبت دنده‌های نامحدود، بین مقادیر حداقل و حداکثر وجود دارد.

قابلیت انعطاف این جعبه‌دنده، میزان مصرف سوخت را، نسبت به سایر گیربکس‌ها (جعبه‌دنده‌ها) کاهش می‌دهدو باعث می‌شود، که در محدوده گسترده‌ای ازسرعت زاویه‌ای خودرو، موتور دارای پربازده‌ترین دور موتور باشد، همچنین عملکرد دور بر دقیقه را نیز در بهینه‌ترین حالت از دور موتور قرار می‌دهد.

هنگامی که در یک خودرو در شرایط عادی راننده اقدام به تعویض دنده می‌کند، در گیربکس موجب درگیر شدن دو چرخ دنده با اندازه و تعداد دندانه‌های متفاوت می‌شود که سبب بوجود آمدن ضریب دنده‌های گوناگون می‌شود و دور و گشتاور بر اساس این ضریب دنده از پیشرانه به چرخ‌ها منتقل می‌شود. این نحوه درگیری چرخ دنده‌ها در جعبه دنده‌های دستی کاربرد دارد که در مدل‌های اتوماتیک این نسبت دنده‌ها توسط درگیر شدن خورشیدی و قفسه و سیاره‌ای و چرخ دنده‌های رینگی بوجود می‌آید، اما در جعبه دنده‌های CVT دیگر خبری از چرخ دنده و خورشیدی و سیاره‌ای و… نسیت، بلکه اساس کار بر دوش دو پولی ورودی (محرک) و پولی خروجی (متحرک) و یک تسمه لاستیکی یا فلزی برای ارتباط این دو با یکدیگر است. این نوع سیستم تبدیل و انتقال قدرت به سرعت در حال رشد بوده و کارخانجاتی همچون رنو، نیسان، جنرال موتورز،تویوتا، فولکس واگن، میتسوبیشی، سوزوکی و… در حال استفاده و تحقیق و توسعه این نوع سیستم انتقال قدرت هستند.

اساس کار این سیستم همانطور که گفته شد بر مبنای دو پولی مخروطی شکل با سطحی شیب دار و یک تسمه ارتباط دهنده است که بر روی هر محور دو پولی از دو صفحه متحرک زاویه دار تشکیل شده که توسط نیروی هیدرولیکی روغن یا نیروی گریز از مرکز به یکدیگر نزدیک یا از هم دور می‌شوند که موجب تبدیل دور ورودی از پیشرانه می‌شوند. در پولی محرک ورودی نیرو از پیشرانه اگر دو صفحه به یکدیگر نزدیک شود، قطر پولی افزایش یافته و قطر تمسه پیچیده شده به دور آن هم افزایش می‌یابد و در طرف دیگر با افزایش قطر پولی اول، صفحات پولی دوم از یکدیگر دور شده و قطر پولی باریک‌تر می‌شود که سبب گشتاور خروجی کم و دور خروجی زیاد برای خودرو می‌شود و بلعکس اگر قطر پولی محرک باریک‌تر و قطر پولی متحرک بیشتر شود، خودرو در لحظات اولیه حرکت قرار داشته و گشتاور خروجی بیشتر از دور خروجی می‌شود.

از مزایای استفاده از این سیستم هم می‌توان به کاهش مصرف سوخت تا 18 درصد نسبت به گیربکس‌های خودکار معمولی، انتقال روان‌تر و یکنواخت بدون وقفه قدرت موتور، کارایی دینامیکی بالاتر، شتاب گیری بهتر، کارکرد دائمی موتور در بهینه‌ترین دور موتور، اشاره کرد.

باتوجه به خصوصیات اختصاصی گیربکسهای CVT نوع روغن این گیربکسها هم خاص میباشد لذا در جدول ذیل مشخصات روغنهای گیربکسهای CVT ذکر گردیده است دارندگان سوزوکی کیزاشی میتوانند یکی از این روغنها را تهیه و مصرف نمایند

روغن گیربکس VT و نحوه عملکرد آن

جدول روغن موتور خودروهای سواری

دانستنیهای خودرو